D/a: 1718 Verbiest

Nomaden in eigen huis

AgwA

Ontdek dit project op de Dag van de architectuur tijdens een rondleiding! Dit project maakt ook deel uit van archiweek door urban.brussels. Inschrijven is niet nodig, op tijd komen is de boodschap.

Pieterjan (F/a Curatorenteam) licht toe waarom je dit project zeker niet mag missen.

In het midden van een bouwblok aan de rand van Sint-Jans-Molenbeek bevindt zich de eigen woning van architecten Evelia Macal en Harold Fallon, vennoot bij AgwA. Het betreft een experimentele herbestemming van een groot magazijn, bestaande uit een wirwar van betonnen structuren. Initieel hadden de architecten het idee om meerdere woningen onder te brengen op deze locatie, maar dit was niet mogelijk vanwege de lokale regelgeving. Evelia Macal kon wel haar keramiekatelier inrichten op het gelijkvloers, wat het gebouw een extra dynamiek geeft en het ruimtelijk rendement verhoogt.

Geen nieuwbouw, wel een nieuwe laag 

De aanwezige structuren vormden een grote uitdaging, want ze bleken niet meer in staat om hun eigen gewicht te dragen. In plaats van het veilige pad van afbraak en nieuwbouw te bewandelen, kozen de architecten ervoor om een nieuwe laag toe te voegen. In de zoektocht naar woonkwaliteit tussen het afbrokkelende beton verwijderden ze de oude trappen. Via deze trapgaten reikt het daglicht tot diep in het gebouw. De nieuwe houten vloeren, kolommen en balken transformeerden met hun zachte tactiliteit het magazijn tot een huis. Extra staal en beton werd zo goed als vermeden, wat de milieu-impact van dit gebouw sterk verkleint. De toevoegingen omvatten eerst enkel verticale kolommen, maar dat betekende ook de nood aan nieuwe betonnen funderingen. Om dit te vermijden bedacht AgwA een eenvoudige maar inventieve oplossing: de kolommen werden namelijk diagonaal geplaatst. Via deze houten kolommen worden de krachten overgedragen op de onderkant van de bestaande betonnen kolommen.  

Volgens de seizoenen 

Een minder in het oog springende ingreep is de beperking van de niet verwarmde ruimtes, wat de energie-efficiëntie van het gebouw aanzienlijk verhoogt. Deze ontwerpkeuze heeft ook een sterke ruimtelijke impact en resulteert in een grote variatie aan plekken om te vertoeven. Doordat sommige ruimtes verwarmd zijn en sommige niet, niet in het minst door de serre op het dak, zijn de bewoners genoodzaakt om zich te verplaatsen doorheen het huis naargelang de seizoenen. Harold Fallon beschrijft dit als “nomaden in eigen huis”. 

Auteur: Pieterjan Maes