D/a: Departure into the Landscape

Zondag (Dag van de architectuur) → Zwevegem

Het verleden vertaald

Ontdek alle facetten van dit prachtige project tijdens de Dag van de architectuur!

Seppe (F/a Curatorenteam) licht toe waarom je dit project zeker niet mag missen.

Departure into the Landscape is één van die zeldzame voorbeelden van een verzameling uiterst minimale ingrepen die een geweldige transformatie van de publieke ruimte teweegbrengt.

Lijn 85

Om het ontwerp voldoende eer aan te doen, moeten we eerst de context en geschiedenis van de site kennen. De site huisvest sinds 1881 het treinstation Sint-Denijs-Helkijn op lijn 85. Het is een onderdeel van het uitgebreide Belgische spoorwegennet van weleer, nog voor Koning Auto het overnam. Rond 1960 werd lijn 85 opgedoekt, waarna het spoor en het station in onbruik geraakt. Recent werd de oude spoorweg omgebouwd tot een fietssnelweg die Kortrijk met Gent verbindt. Het stationsplein bleef achter als een lege, grauwe en verlaten plek.

Verdwijnen in het landschap

Daar brengt 100Landschaftsarchitektur verandering in. Twee uiterst minimale ingrepen blazen het plein opnieuw leven in. In de eerste plaats herstellen ze de ruimtelijke eenheid en het visuele overzicht van het plein door onder meer de vegetatie wat uit te dunnen, de bushalte te verplaatsen en de verkeerswegen te hertekenen. Twee bakstenen volumes op kniehoogte vertellen de geschiedenis van de plek én voorzien het plein van een speels en improvisatorisch element voor een picknick, pianoconcert of pizzafestijn. De langgerekte volumes glijden langs het fietspad heen en gaan over in het aanzwengelende groen, dat op zijn beurt verdwijnt in het landschap.

Schijnbaar oneindig

100Landschaftsarchitektur tracht de geschiedenis van de plek als treinstation te vertellen in een ruimtelijke taal. Het treinspoor dat werd omgebouwd tot een fietspad en zo de site doorkruist, was een belangrijke bron van inspiratie en motivatie voor de architecten. Dankzij zijn ligging en vorm ademt het fietspad nog erg veel ruimtelijke kwaliteiten van zijn voorganger: een schijnbaar oneindig, kaarsrecht pad dat dwars door het landschap heen snijdt, terwijl het de verschillende kleine dorpskernen met de steden verbindt. Tijdens het fietsen voelt dit ook echt zo. Jammer genoeg ging net in deze dorpskernen de ruimtelijke geschiedenis van de stations verloren.

De twee ‘geabstraheerde’ perrons van 100Landschaftsarchitektur vertellen op een gelijkaardige manier het verleden van de plek als treinstation. Ze gebruiken een uiterst eenvoudige en universele taal, zonder te vervallen in een Disney-achtige reconstructie of slaapverwekkende erfgoedaffiche, met het moderne stationsbord als de ludieke kers op de taart van het geheel.

Absolute krachttoer

Departure into the Landscape toont het belang en potentieel van architectuur. Niet alleen voor de grote steden en belangrijke plekken maar ook voor de kleine alledaagse deelgemeentes, op de onopvallende, schijnbaar nietsbetekenende plekjes, en met minimale middelen. Departure into the Landscape zal waarschijnlijk wat verdwijnen tussen alle indrukwekkende architecturale pareltjes van deze hoogdag, maar de ingreep is en blijft – volgens ondergeschrevene – een absolute krachtoer in eenvoud en ruimtelijke communicatie.

Auteur: Seppe Feijen