D/a: Leiespiegel – geannuleerd

Een huis voor de stad

Tony Fretton Architects, Bureau Bouwtechniek

Dit project zal niet meer te bezoeken zijn tijdens de Dag van de architectuur.

Lucas (F/a Curatorenteam) licht toe waarom je dit project zeker niet mag missen.

Deinze is een stad in volle transitie. Al meer dan tien jaar zet ze onder de noemer van Deinze 2020 in op de vernieuwing van haar kern. De afgelopen jaren wordt het resultaat van deze inspanningen steeds duidelijker.

Een stad aan de Leie 

De markt werd heraangelegd en het kerkplein omgevormd tot autoluwe ontmoetingsplek die doorloopt tot aan de Leieboorden. Hier maakt een wandelpromenade het water ten volle toegankelijk. Vandaag is Deinze daardoor meer dan ooit een stad aan de Leie met de rivier als haar centrum. De heraanleg van de openbare ruimte is het ontwerp van Marie-José Van Hee architecten in samenwerking met Robbrecht en Daem architecten. Ze vormt het decor voor drie nieuwe publieke gebouwen: de stedelijke academie door WIT architecten en Lens°ass architecten, het administratief centrum door Tony Fretton Architects en het Leietheater door Trans architectuur | stedenbouw en V+. Alle drie zijn ze het resultaat van de wedstrijdprocedure van de Vlaams Bouwmeester, de Open Oproep. Van bij de start streeft Deinze hier in de projectdefinitie naar openbare gebouwen die het publiek domein versterken. Zo verzekert de stad zich met deze procedure van een coherent geheel.

In de eenvoud schuilt de genialiteit 

Het nieuw administratie centrum bevindt zich op een voormalige parking. Tony Fretton Architcets won de wedstrijd voor dit gebouw met een ontwerp dat bestaat uit twee volumes. Deze zijn in een L-vorm geschikt waardoor ze een plein vormen naast de Leie en zo extra publieke ruimte toevoegen aan Marie-José van Hees landschapsontwerp.

Wanneer je het gebouw benadert vanaf het vernieuwde kerkplein zie je eerst het laagste volume. Dit is een dubbelhoge ruimte op kolommen die de gemeenteraadzaal herbergt. Tony Fretton wil de werking van de gemeenteraad van buitenaf zichtbaar maken en brengt daarom deze representatieve ruimte hier onder. Het lage volume heeft ook een tweede functie. Onder de raadzaal bevindt zich het onthaal. Van hieruit betreed je via een glazen verbinding de tweede vleugel. Die is vijf verdiepingen hoog en herbergt het gros van het programma zoals publieke diensten, kantoorruimtes en vergaderzalen.

In de eenvoud van het plan schuilt de genialiteit van het ontwerp. Alle trappen, technieken, bergruimte en sanitair zijn ondergebracht in twee centrale kernen. Vandaag is één daarvan publiek toegankelijk en leidt de trap hierin telkens naar een informele ontvangstruimte. Van hieruit kan je als bezoeker verder geleid worden. Door de keuze voor deze rationele structuur blijft de rest van het grondplan vrij invulbaar en kan het gebouw makkelijk aangepast worden aan toekomstige noden. Dit was ook het uitgangspunt van het stadsbestuur. Het gebouw moet minstens honderd jaar bruikbaar blijven en dus flexibel zijn naar de toekomst toe. Daarom werd gekozen groter te bouwen dan strikt noodzakelijk. Het nut daarvan wordt vandaag al bewezen. Het gebouw huist nu ook het OCMW, het toeristisch centrum en een café; allemaal functies die oorspronkelijk niet voorzien waren.

Het administratief centrum wordt aan de buitenzijde gekenmerkt door grote, overdekte galerijen rondom de volumes. Die hebben een dubbele functie. Enerzijds doen ze dienst als terras voor het personeel. Anderzijds beschermen ze de binnenruimtes tegen rechtstreeks zonlicht en werken zo als natuurlijke ventilatie. Wellicht het opvallendste element tenslotte is de gevelsteen. Dit materiaal, een natuurlijk Italiaans gesteente, refereert naar de kerk aan de overkant van het plein. In tegenstelling tot de kerk daarentegen is de steen hier niet dragend. Zo keert het gebouw de massiviteit van haar overbuur om en past het zich moeiteloos in haar context terwijl het wacht op haar volgende bestemming binnen de komende honderd jaar.

Auteur: Lucas Antonissen