In transit

Diepgaande verschuivingen

De samenleving is voortdurend in verandering, en gelukkig maar. Mensen en ecosystemen zijn niet statisch maar passen zich keer op keer aan nieuwe omstandigheden aan. Soms worden de transities die de maatschappij doormaakt sterker gevoeld dan anders. Momenteel beleven we zo’n periode. We ervaren de diepgaande verschuivingen in onze heel nabije omgeving maar weten dat ze zich ook veraf voordoen, tot in de wereldzeeën.  

Mede door de globalisering is het ecologisch evenwicht in de wereld grondig verstoord. Het is een open deur om te stellen dat de klimaattransitie steeds ingrijpender voelbaar is, met langere periodes van droogte, een stijgende zeespiegel en de afname van biodiversiteit. Nieuwe migratiestromen ten gevolge van de klimaatcrisis zullen de komende decennia wellicht met meer intensiteit op gang komen. In volle pandemie in 2020 kwam met de moord op Georges Floyd de koloniale geschiedenis en de raciale ongelijkheid in het centrum van het maatschappelijk debat te staan. Hier maken we een transitie door in de omgang met het eigen verleden, in het besef dat de gevolgen ervan tot vandaag voelbaar zijn. 

Veel van die transities hebben een ruimtelijke dimensie. Hoe de omgeving is vormgegeven, bepaalt wie zich er veilig voelt. Het gaat niet alleen om mensen maar ook over een vruchtbare habitat voor dieren en planten. Ontwerpen we voor onze eigen generatie, of hanteren we een langere tijdsdimensie? De ontwerpdisciplines hebben het potentieel om voorstellen te maken die antwoorden op de uitdagingen die voor ons liggen, met langdurige effecten.  

Oostende in transit

In Oostende komen veel van die veranderingen samen. Een Festival van de architectuur dat ‘In Transit’ als thema kiest, heeft heel wat van Oostende te leren en omgekeerd. De stad heeft een lange geschiedenis op het vlak van komen en gaan. De divers samengestelde bevolking wordt in de zomermaanden aangevuld met duizenden toeristen. Een deel van de nieuwkomers maakt van de stad een nieuwe thuis, anderen verblijven er maar even. Het koloniaal erfgoed is nadrukkelijk aanwezig doordat Leopold II zijn stempel drukte op de publieke ruimte en de stadsontwikkeling. De klimatologische veranderingen laten zich voelen in de stijgende zeespiegel aan de strandlijn en de verzilting van de polders. Sinds 2015 heeft Oostende een Stadsatelier waar de ruimtelijke veranderingen van de stad op langere termijn worden doorgedacht om zo de kwaliteit en duurzaamheid ervan te stimuleren.  

Transitie is een zaak van iedereen 

Tijdens het Festival van de architectuur bundelen we de krachten met uiteenlopende mensen en organisaties. Doordat alles in beweging is, wordt de transitie een zaak van iedereen: leerkrachten, kunstenaars, internationale experten, architecten, tweedeverblijvers, transmigranten, … Wij zien dit festival dan ook als een momentum om samen te ontdekken, praten, wandelen, denken, anders kijken, luisteren en proeven. We willen zo de kritische reflectie over de transities aanwakkeren, nieuwe perspectieven ontwikkelen, en de bewustwording vergroten van onze eigen plek en die van de ander in deze transities.