D/a: Polders van Kruibeke + Arcade

Kunst verbindt in het Zwin van Kruibeke

Gijs Van Vaerenbergh

Ontdek alle facetten van dit prachtige project tijdens de Dag van de architectuur! Bezoek ook zeker het Kasteel van Wissekerke en het bijhorende park via een wandeling door de Barbiergidsen. Deze wandeling is gratis maar gelieve te reserveren via info@barbiergidsen.be.

Jonathan en Sofie (F/a Curatorenteam) lichten toe waarom je dit project zeker niet mag missen.

Het Zwin van Kruibeke

De Polders van Kruibeke geven een antwoord op de klimaatproblematiek in Vlaanderen. Het hele domein oogt natuurlijk en fijn als wandelgebied maar is met een groot netwerk aan sluizen, dammen en georganiseerde stroombekken Vlaanderens waarborg op veiligheid.  

Ruimte voor het water 

Eind jaren ‘70 kwam de overheid met het grootschalig Sigmaplan om dijkversterkingen uit te voeren langs allerlei cruciale punten van de Schelde. Nieuwe visies, nieuwe technieken en klimaatveranderingen actualiseerden het plan in 2005. De belangrijkste aanpassing in de visie gaat over welke bril we opzetten als we land willen beschermen van water. De gebruikelijke gang van zaken was voornamelijk een harde aanpak met de bouw van dijken, sluizen, rioleringen. Vandaag is dat anders: om ons werkelijk te beschermen tegen stormtij vanuit de Noordzee, honderdjaren stormen en intense buien, moeten we ruimte geven aan het water en oog hebben voor een tragere afvoer.  

De grootste realisatie van het Sigmaplan zijn de Polders van Kruibeke. Een grote ringdijk met integraal waterbeleid focust op de ontwikkeling, het beheer en het herstel van watersystemen. Het getuigt enerzijds van aandacht voor behoud en anderzijds van een lange termijnvisie.   

Natuurlijk gecontroleerd 

Het resultaat is een natuurgebied waarin verschillende vogelsoorten leven, water een plek krijgt en de natuur zich ontwikkelt. Hoewel het een complex systeem is van dijken, sluizen en waterwegen oogt het gebied natuurlijk en straalt het rust uit.  

Én net daarom wilde ik je deze plek tonen. Jij en ik hebben namelijk de kans om ons in dit gebied te begeven dankzij de slimme architectuur ervan. Je kan van dichtbij zien hoe de natuur groeit, bloeit en evolueert. Je kan zien hoe het water de polders instroomt door grootse sluizen en zich later weer een weg baant naar de Schelde. Je kan er door fietsen, lopen of wandelen, de tijd nemen om rustig te genieten – al vissend bijvoorbeeld – of in één van de uitkijktorens vogels spotten. Het is een aangename plek om te vertoeven, gemaakt op maat van de mens maar vooral van de natuur. 

Auteur: Jonathan Cludts

Kunst verbindt

Welkom in de Polders van Kruibeke. Waar Jonathan de architectuur van dit gebied onder de loep neemt, zoom ik graag even in op een architecturaal pareltje te midden van deze polders. 

Verloren connectie tussen land en water 

Begin deze eeuw legde men een nieuwe ringdijk aan die meer landinwaarts gelegen is om te voorkomen dat de Schelde uit haar oevers treedt. En met succes! Door de werking als overstromingsgebied maken de Polders van Kruibeke de Scheldevallei vijf keer veiliger.   

Het nadeel was dat de hoge ringdijk het uitzicht van de dorpen in de polders belemmerden en de connectie tussen land en water verloren ging. Bijna twee decennia later, in augustus 2017, ging het architectenduo Gijs Van Vaerenbergh creatief met dat verlies aan de slag.  

Site-specifiek 

De architecten haalden hun inspiratie uit de prachtige natuur. Arcade verbindt de polders symbolisch weer met het dorp. Daarbij brengt het de geschiedenis van een weids uitzicht met het hedendaagse geblokkeerde uitzicht samen. De keuze voor cortenstaal, een materiaal dat oorspronkelijk gebruikt werd voor de bouw van schepen, benadrukt het verband met de nijverheid aan de Schelde. Door zijn roestbruine kleur, past de site-specifieke sculptuur prachtig in zijn omliggende, natuurlijke omgeving. Het roest functioneert bovendien als automatische beschermlaag.  

Wandel eens rond 

De sculpturale interventie is maar liefst 27,5 meter lang en 10 meter hoog, en bestaat uit vijf bogen. Ingebouwd in de dijk met een perfect horizontale bovenkant, verkleinen de bogen van 9 naar 4 meter de dijk opklimmend. Afhankelijk van het standpunt van de toeschouwer, ziet Arcade er volledig anders uit. Vanaf de polders, zie je een passage over het pad dat naar de top van de dijk loopt. Bekeken vanaf de ringdijk, is een vlakke rij vensters zichtbaar. De monumentale sculptuur eert het verleden, en kijkt met een positieve blik naar de toekomst.  

Auteur: Sofie Renap

Wandeling door de Barbiergidsen.

Om 10u en om 14u geven de Barbiergidsen een geleide wandeling die naast de Arcade ook het naburige Kasteel van Wissekerke en het bijhorende park aandoen. Het park herbergt o.a. een van de eerste hangbruggen van het continent. Wegens werken zal het kasteel enkel van buiten kunnen bezichtigd worden. De wandeling duurt maximaal een uur. Wandeling is gratis, maar gelieve te reserveren ( info@barbiergidsen.be).

Afspraakplaats voor de geleide wandeling is de parking aan Dulpop: Beekdam 2, 9150 Bazel. De dichtstbijzijnde bushalte is Bazel Dorp. Te bereiken via Lijn 93 Sint-Niklaas-Antwerpen of Lijn 99 Hamme-Antwerpen. Met de fiets kan je ook via de veerdienst Hemiksem-Bazel of met de Waterbus vanuit Antwerpen tot in Kruibeke en dan verder met de fiets tot aan Beekdam 2.