Tips van de curatoren: Ontdek deze buitenkamers tijdens de Dag van de architectuur

De coronacrisis heeft ons leven onmiskenbaar veranderd. Dagdagelijkse activiteiten bleken plots niet meer zo voor de hand liggend en we waren gedwongen om creatief om te springen met alternatieven. Dit bracht ons nieuwe vormen van samenkomen en samenzijn. Het e-peritief deed zijn opmars en online vergaderen werd de norm, maar toch bleken deze oplossingen niet altijd evenwaardig. Op zoek naar veilige alternatieven, trokken we massaal naar buiten. Plekken om corona proof te ontmoeten bleken schaars en des te belangrijker. De publieke ruimte werd geherwaardeerd en de parken waren druk bezochte plaatsen. 

In het licht van deze pandemie zetten we voor de Dag van de architectuur (D/a) enkele ‘buitenkamers’ in de spotlights. ‘Kamers’ in de brede zin van het woord: de geborgenheid van een huiskamer, maar met, letterlijk, ruimte om te ademen. Onderstaande selectie toont een verscheidenheid aan ‘buitenkamers’, die opengesteld zullen worden op zondag 17 oktober.

Room in the city van 51n4e ontvouwt zich aan de achterzijde van een Leuvense rijwoning. In deze idyllische buitenkamer vervagen de grenzen tussen binnen en buiten. Twee betonnen muren, de bestaande gevel en een tongewelf in strekmetaal bakenen de ruimte af. Deze room in the city vermomt zich als een huiskamer, maar fungeert in feite als een plein: ze brengt de omliggende straten samen.

In Brugge voegt architect Tom Callebaut een buitenkamer toe aan de straatzijde van zijn eigen woning, G-Lab. Deze plek vormt een overgang tussen publiek en privaat. Wanneer de gordijnen geopend zijn, ontstaat er een nieuwe collectieve wereld. Het was een heel bewuste keuze om de voortuin open te stellen voor de buurt. Het gezin verkiest openheid en wil zich niet verschuilen achter hekken, heggen of muurtjes. Een hoopvolle boodschap in tijden van af- en opsluiting.

In Borgerhout vind je de kleuterschool Xaveriuscollege van META architecten. De façade langs de straatkant lijkt rechtstreeks vanop een toneelscène geplukt. Haar betonnen uitstraling springt meteen in het oog in deze bakstenen straat. Maar haar echte kracht ligt in haar tweedimensionaliteit. Zonder achterliggend gebouw, vormt ze de barrière tussen de straat en het schoolgebouw. De achterliggende buitenruimte creëert ruimte tussen de straat en de school. Een architecturale geste met oog voor leerling en wachtende ouder.

Op de Gentse Standaertsite van murmuur, Carton123 en AE-architecten blijkt dat een luifel al voldoende kan zijn om een plek te definiëren. Deze ingreep biedt deze buurt zoveel meer dan enkel onderdak. Ze definieert een ontmoetingsplek voor de gehele buurt. Deze plek valt moeilijk te vatten in woorden. De Standaertsite moet je beleven. Dus ga er eens langs, loop er eens rond, of lees er een boek zoals Martha.

In Lichtervelde bevindt zich het jeugdontmoetingscentrum De Lichting van Raamwerk. Het gebouw is te betreden via de ‘foyer in open lucht’. Een schouw markeert deze ontmoetingsplek en geeft ze een intieme sfeer. Het lijkt wel alsof de hele buurt welkom is in een openlucht huiskamer, om gezellig rond de haard – corona proof – te ontmoeten.

In Mechelen kan je terecht in het Kunstencentrum nOna van dmvA. Het complex vormt een aaneenschakeling van binnen- en buitenruimtes. De rode, abstracte bakstenen bas-reliëfs van de muren springen meteen in het oog. ‘Baksteen in beweging’ kwam tot stand in samenwerking met kunstenaar Nick Ervinck en nodigt uit om te vertoeven in deze buitenkamer. 

Tip: kan je niet langsgaan tijdens de D/a? Pik dan eens een voorstelling mee!

Auteurs: Pieterjan Maes en Milène Senden